دیفای (DeFi) یا امور مالی غیر متمرکز چیست؟

سیستم مالی غیرمتمرکز (DeFi) یک مدل در حال ظهور برای سازماندهی و فعال کردن تراکنش‌ها، مبادلات و خدمات مالی مبتنی بر ارزهای دیجیتال است. فرض اصلی DeFi این است که هیچ مرجع متمرکزی برای دیکته کردن یا کنترل عملیات وجود ندارد. این سیستم رویکردی متفاوت از مدل‌های سنتی تأمین مالی برای ارز فیات یا تأمین سیستم مالی متمرکز (CeFi) در بازارهای ارزهای دیجیتال است. با مدل‌های متمرکز، یک مرجع بنیادی اصلی وجود دارد که می‌تواند بر جریان معاملات تأثیر بگذارد و آن را کنترل کند و مقام مرکزی اغلب مسئول نگهداری دارایی‌ها نیز خواهد بود؛ اما سیستم مالی غیر متمرکز رویکرد متفاوتی دارد. در این مقاله به شما نشان می‌دهیم دیفای چیست و چه کاربردهایی دارد.

با DeFi، هیچ مرجع مرکزی وجود ندارد. در عوض، اختیار در یک رویکرد غیرمتمرکز توزیع می‌شود که هدف آن ارائه قدرت و کنترل بیشتر به افراد است. در مدل DeFi، تمام تراکنش‌ها برای خرید، فروش، وام و پرداخت با ارزهای دیجیتال می‌توانند بدون یک مرجع مرکزی در رویکرد همتا به همتا (P2P) انجام شوند. نگهداری دارایی‌ها جزو اساسی هر مدل مالی است. در رویکرد DeFi، معامله‌گران منفرد بر کلیدهای رمزنگاری خصوصی کنترل دارند که نگهبانی از دارایی‌های ارزهای دیجیتال را ممکن می‌سازد. تراکنش‌های مالی در مدل DeFi با قراردادهای هوشمندی که اغلب در بلاک چین‌های مبتنی بر اتریوم پشتیبانی شده، فعال می‌شوند.

منظور از دیفای (DeFi) چیست؟

مدل DeFi شامل مفهوم صرافی‌های غیرمتمرکز (DEX) است که با هدف کمک به اتصال و فعال کردن افرادی که به دنبال انجام تراکنش‌های ارزهای دیجیتال هستند، عمل می‌کنند. DeFi همچنین اغلب با مفهوم برنامه‌های غیرمتمرکز (dApps)، معمولاً برای موارد استفاده از خدمات مالی مرتبط است.

DeFi بر استفاده از یک بلاک چین متکی است که اغلب در بسیاری از عملیات بر پایه بلاکچین اتریوم خواهد بود. بلاک چین شکلی از دفتر کل توزیع شده تغییرناپذیر است که به صورت رمزنگاری شده ورودی‌ها را ایمن سازی می‌کند. بلاک چین‌ها همچنین پایه‌ای برای فعالیت ارزهای دیجیتال هستند.

با یک بلاک چین مبتنی بر اتریوم، قراردادهای هوشمند به عملکرد مدل DeFi کمک می‌کند. قرارداد هوشمند برنامه‌ای است که بر روی یک بلاک چین با استفاده از دفتر کل توزیع شده ذاتی و قابلیت‌های رمزگذاری اجرا می‌شود. قرارداد هوشمند شرایط و ضوابط اجرای یک عملیات معین را مشخص می‌کند. به جای اینکه یک مقام مرکزی امکان وقوع تراکنش را فراهم کند، یک قرارداد هوشمند به صورت برنامه‌ریزی شده برای انجام تراکنش مالی که در قرارداد مشخص شده است فعال می‌شود. یک قرارداد هوشمند می‌تواند دارایی‌های ارز دیجیتال را نگه دارد.

با قراردادهای هوشمند DeFi، شرایط و ضوابط یک تراکنش نیز شفاف و به صورت کد در دسترس است، به این معنی که توسط دیگران برای ممیزی و تجزیه و تحلیل قابل مشاهده هستند. نیازی به یک مقام مرکزی برای فعال کردن قرارداد هوشمند با DeFi نیست زیرا سیستم در مدل همتا به همتا یا P2P کار می‌کند. به این ترتیب، اگر دو همتا بتوانند برای اجرای یک تراکنش به توافق برسند، قرارداد بدون نیاز به یک مرجع مرکزی شخص ثالث انجام می‌شود.

در مدل DeFi و استفاده آن از قراردادهای هوشمند، بر توانمندسازی کاربر تک به تک تأکید شده است. نگهبانی دارایی ارزهای دیجیتال به کنترل کلیدهای رمزگذاری خصوصی و عمومی متکی است. با رویکرد غیرمتمرکز، حضانت در قالب کلیدهای رمزگذاری شده خصوصی در اختیار فرد قرار می‌گیرد.

منظور از تامین مالی غیرمتمرکز یا متمرکز چیست؟

سیستم مالی متمرکز (CeFi) فرآیندی است که در آن کاربران می‌توانند وام دریافت کنند، سود به دست آورند و ارزهای دیجیتال را با استفاده از یک موسسه متمرکز خرید و فروش کنند. این موسسه معمولاً یک صرافی متمرکز (CEX) است. هدف CeFi این است که خدمات مالی تا حد امکان موثر و مقرون ‌به ‌صرفه شده و در عین حال مبادلات منصفانه در طول تراکنش‌های رمزنگاری حفظ شود. CeFi به کاربران این امکان را می‌دهد که پول قرض کرده، ارزهای دیجیتال را معامله و از کارت نقدی رمزنگاری شده برای خرید، دریافت جوایز و موارد دیگر استفاده کنند.

در مورد خدمات مالی مرتبط با ارزهای دیجیتال، امروزه دو مدل رایج در CeFi و DeFi وجود دارد. هنگام مقایسه CeFi و DeFi، توجه به این نکته مهم است که بین این دو رویکرد شباهت‌ها و تفاوت‌هایی وجود دارد. هر دو مدل، معامله‌گران را قادر می‌سازد تا دارایی‌های ارز دیجیتال را بخرند، بفروشند و وام دهند و مفهومی از مبادله دارند که می‌تواند به تسهیل تراکنش‌ها کمک کند. فناوری‌های مبتنی بر بلاک چین نیز در هر دو مدل CeFi و DeFi نقش اساسی دارند.

رویکرد مدل‌های دیفای و سیفای بسیار متفاوت است. مدل CeFi به یک مرجع مرکزی برای کنترل تراکنش‌ها متکی است و مقام مرکزی دارایی‌ها را در اختیار دارد. در مقابل، رویکرد DeFi بر قراردادهای هوشمند و یک رویکرد غیرمتمرکز همتا به همتا برای فعال کردن خدمات مالی متکی است. در این مدل به جای اینکه نگهبانی دارایی به عهده صرافی‌های متمرکز باشد، این کاربران فردی هستند که نگهبانی دارایی‌های رمزنگاری شده خود را در اختیار دارند.

سیستم‌ های مالی غیر متمرکز چه مزایایی به دنبال دارد؟

DeFi به کاربران چندین مزیت مهم را ارائه می‌دهد که می‌تواند به بهبود اطمینان، امنیت و اعتماد در تراکنش‌ها و برنامه‌های مبتنی بر ارز دیجیتال کمک کند، این مزایا به شرح زیر هستند:

غیر متمرکز بودن

از آنجایی که DeFi غیرمتمرکز است، در معرض خطرات ذاتی CeFi نیست، زیرا شکست صرافی می‌تواند منجر به سقوط کامل و از دست دادن وجوه و حساب‌های کاربر شود. در یک مدل غیرمتمرکز، نیازی به یک مرجع مرکزی برای تأیید یا فعال کردن یک تراکنش نیست. در عوض، این مدل بدون مجوز بوده زیرا منطق برنامه‌ای قراردادهای هوشمند، آنچه را که ممکن است تعریف می‌کند.

شفافیت

مدل قرارداد هوشمند می‌تواند کاربران را قادر به درک شرایط و منطق یک تراکنش در یک مدل شفاف بدون کد پنهان کند.

ناشناس بودن

در حالی که قراردادهای هوشمند می‌توانند روی بلاک چین شفاف باشند، هیچ نیاز یا الزامی برای شناسایی کاربران وجود ندارد. با DeFi، الزامات Know Your Client که در مدل‌های متمرکز و تنظیم شده رایج است، به طور خاص اعمال نمی‌شود.

حضانت

در DeFi، کاربران دارایی‌ها را کنترل می‌کنند و نگهبانی کلید خصوصی رمزنگاری برای توکن‌های ارز دیجیتال در اختیار کاربر است. DApps DeFi از dApps پشتیبانی می‌کند که در آن کاربران می‌توانند از برنامه‌های خدمات مالی و سایر موارد استفاده مانند بازی و رسانه‌های اجتماعی بهره‌مند شوند. همچنین DeFi به کاربران وعده کارمزد کمتری نسبت به تراکنش‌های انجام شده در مدل CeFi می‌دهد.

دیفای چه معایبی دارد و چه اهدافی دارد؟

همان‌طور که پیشتر اشاره کردیم، دیفای مزایای زیادی دارد. با این حال این سیستم با چالش‌هایی همراه است که به شرح زیر هستند:

پیچیدگی

پیچیدگیDeFi احتمالاً بزرگترین چالش این مدل است. DeFi در یک مدل همتا به همتا با قراردادهای هوشمند و الگوریتم‌های پیچیده کار می‌کند که درک کامل آن برای افراد ناآشنا ممکن است دشوار باشد. این پیچیدگی همچنین می‌تواند منجر به سردرگمی در مورد نحوه عملکرد یک سرویس یا برنامه شود.

خدمات مشتری

بدون یک مقام یا سرویس مرکزی برای درخواست کمک، خدمات مشتری با DeFi اغلب می‌تواند یک چالش باشد.

نوسان

به طور بالقوه می‌تواند نوسانات بیشتری در رویکردهای DeFi وجود داشته باشد زیرا هیچ مرجع مرکزی تعدیل کننده‌ای برای کنترل یا محدود کردن معاملات یا حرکت بازار وجود ندارد.

امنیت

در سال‌های اخیر، پلتفرم‌های DeFi به طور فزاینده‌ای مورد هدف مهاجمان قرار گرفته‌اند. اداره تحقیقات فدرال در آگوست ۲۰۲۲ هشدار داد که بیش از یک میلیارد دلار دارایی تنها در یک دوره سه ماهه به سرقت رفته است.

در مورد هدفی که دیفای دنبال می‌کند باید گفت سیستم مالی غیرمتمرکز (DeFi) یک الگوی مالی جدید است که از فناوری‌های دفتر کل توزیع شده برای ارائه خدماتی مانند وام دادن، سرمایه‌گذاری، یا مبادله دارایی‌های رمزنگاری شده بدون تکیه بر یک واسطه سنتی متمرکز استفاده می‌کند.

موارد استفاده از DeFi چیست؟

سیستم مالی غیرمتمرکز کاربردهای زیادی دارد. برخی از موارد استفاده از DeFi به شرح زیر هستند:

پلتفرم‌ های وام دهی

وام دادن و وام گرفتن به برخی از محبوب‌ترین فعالیت‌ها در DeFi تبدیل شده‌اند. پروتکل‌های وام دهی به کاربران اجازه می‌دهند در حالی که از ارز دیجیتال خود به عنوان وثیقه استفاده می‌کنند، وجوه قرض کنند. امور مالی غیرمتمرکز شاهد جریان‌های عظیم سرمایه از طریق اکوسیستم خود بوده است که با راه‌حل‌های وام دهی ارزش آن‌ها قفل می‌شود.

پرداخت ‌ها و استیبل کوین ها

برای واجد شرایط بودن DeFi به عنوان یک سیستم مالی، شامل تراکنش‌ها و قراردادها، باید یک واحد حساب یا دارایی پایدار وجود داشته باشد. شرکت‌کنندگان باید انتظار داشته باشند که ارزش دارایی‌‌هایی که استفاده می‌کنند از بین نرود. اینجا است که استیبل کوین‌ها وارد می‌شوند.

استیبل کوین‌ها ثبات را در فعالیت‌هایی که در بازار دیفای رایج هستند، مانند وام‌دهی و استقراض، به ارمغان می‌آورند. با توجه به اینکه استیبل کوین‌ها معمولاً به یک ارز فیات مانند دلار آمریکا یا یورو متصل می‌شوند، تقریباً به اندازه ارزهای رمزنگاری شده دچار نوسان نمی‌شوند و بنابراین برای تجارت مطلوب هستند.

مارجین و اهرم

مارجین و اهرم ابزارهایی هستند که بازار مالی غیرمتمرکز را به سطح بعدی می‌برند و به کاربران اجازه می‌دهند تا با استفاده از سایر ارزهای دیجیتال به ‌عنوان وثیقه، ارزهای دیجیتال را با مارجین قرض کنند. علاوه بر این، قراردادهای هوشمند را می‌توان طوری برنامه‌ریزی کرد که شامل اهرمی برای افزایش بالقوه بازده کاربر باشد. استفاده از این مولفه‌های DeFi خطرپذیری را برای کاربر افزایش می‌دهد، به ‌ویژه با توجه به اینکه سیستم مبتنی بر الگوریتم‌ها است و در صورت بروز مشکل، نیروی انسانی وجود ندارد.

مشهورترین پروژه‌ های دیفای در دنیا کدام‌اند؟

DeFi به طور مداوم در حال تکامل است و راه‌های کاملاً جدیدی را برای سرمایه گذاران رمز ارز ارائه می‌دهد تا از یک سیستم مالی غیرمتمرکز حداکثر استفاده را ببرند. بهترین پروژه‌های DeFi اغلب در شرایط بازار صعودی سودهای کلانی به‌ دست می‌آورند و سرمایه‌گذاران در حال حاضر فرصت خوبی برای مشارکت با قیمت‌های وسوسه‌انگیز دارند.

با در نظر گرفتن این موضوع، در ادامه چند مورد از بهترین پروژه DeFi برای سرمایه گذاری در سال ۲۰۲۳ را معرفی می‌کنیم:

· Metacade (MCADE)

· Optimism (OP)

· PAX Gold (PAXG)

· Synthetix (SNX)

· Aave (AAVE)

· GMX (GMX)

۱. Metacade (MCADE)

Metacade یک پروژه GameFi مبتکرانه است که طیف وسیعی از خدمات DeFi را ارائه می‌دهد، از جمله چندین روش مختلف برای کسب درآمد به صورت کریپتو. برای همه کاربران Play۲Earn، Create۲Earn، Work۲Earn یا Compete۲Earn، راه‌های مختلفی برای دسترسی به سرویس‌های گیم فای شده DeFi در اکوسیستم قابل دسترس Metacade وجود دارد.

۲. Optimism (OP)

Optimism یک شبکه لایه ۲ است که اتریوم را مقیاس‌پذیر می‌کند. این شبکه یکی از بهترین شبکه‌های لایه ۲ برای اتریوم است، زیرا می‌تواند تجربه کاربری بسیار بهبود یافته‌ای را برای برنامه‌های غیرمتمرکز (dApps) در اکوسیستم ارائه دهد.

۳. PAX Gold (PAXG)

سومین پروژه برتر DeFi که می‌تواند شما را به سود برساند PAX Gold است. این پروژه به هر کسی اجازه می‌دهد تا مقدار کسری طلا را با ارز دیجیتالی خریداری کند که دارای پشتوانه ۱ به ۱ با دارایی‌های فیزیکی است. برای کاربران بلاک چین که به دنبال دسترسی به برخی ابزارهای مالی سنتی هستند، PAXG یک راه حل منحصر به فرد ارائه می‌دهد.

۴. (SNX)Synthetix

Synthetix یکی از بهترین پروژه‌های DeFi است که می‌تواند شما را در سال ۲۰۲۳ به سود برساند. این پروتکل نقدینگی را برای بسیاری از پلتفرم‌های دیگر DeFi فراهم می‌کند و یک سرویس مفید و ضروری برای کاربران DeFi است. dAppهایی مانند Lyra، ۱Inch و Curve از نقدینگی ارائه شده توسط Synthetix برای ارائه خدمات قابل اعتماد به کاربران DeFi استفاده می‌کنند.

۵. Aave (AAVE)

Aave یکی از بزرگ‌ترین پروتکل‌های وام‌دهی در Web3 است که آن را به یکی از بهترین پروژه‌های DeFi برای سرمایه‌گذاری در سال ۲۰۲۳ تبدیل می‌کند. سرمایه گذاران کریپتو می‌توانند طیف وسیعی از توکن‌ها را از چندین بلاک چین اصلی به اشتراک بگذارند و بازدهی غیرفعال داشته باشند.

۶. GMX

GMX یک DEX است که از معاملات نقطه‌ای (Spot) و دائمی پشتیبانی می‌کند. کاربران DeFi می‌توانند بدون نیاز به ارسال تأییدیه شناخت مشتری خود (KYC) با اهرم معامله کنند و به مجموعه‌ای از ابزارهای معاملاتی پیشرفته در یک پلتفرم تجاری غیرمتمرکز دسترسی داشته باشند.

سخن پایانی

از طریق یک شبکه همتا به همتا، DeFi واسطه‌ها را حذف می‌کند و به بانکداری غیرمتمرکز که قبلاً فعالیت آن به دلیل نیاز به تأیید تراکنش‌ها از طریق اشخاص ثالث امکان‌پذیر نبود، اجازه فعالیت می‌دهد. بحران مالی جهانی سال ۲۰۰۸ نشان داد که نمی‌توان به واسطه‌ها اعتماد کرد زیرا مشتریان اغلب از مقررات اساسی حاکم بر محصولات و خدمات مالی بی‌اطلاع هستند.

هدف DeFi ایجاد یک بازار مالی باز، بدون اعتماد و بدون مجوز است. بسیاری از فناوری‌ها در فضای DeFi با هدف بهبود سیستم مالی فعلی و به طور بالقوه بهبود تجربه کاربر (هم برای مشاغل و هم برای مشتریان آن‌ها) است. اگر چه مفهوم دیفای در ارزهای دیجیتال رایج‌تر است، اما مفهومی فراتر از ارزهای دیجیتال دارد. قراردادهای هوشمند DeFi طوری طراحی شده‌اند که جای سیستم‌های مالی سنتی را بگیرند.

در سیستم مالی غیر متمرکز هیچ بانک یا موسسه‌ای برای مدیریت پول شما وجود ندارد، زیرا هیچ واسطه‌ای وجود نخواهد داشت که تراکنش‌های برنامه‌های DeFi را مجاز اعلام کند. علاوه بر این، کد برای بررسی دقیق برای هر کسی باز است، بنابراین شفافیت در پروتکل‌های DeFi بیشتر خواهد بود. اپلیکیشن‌های متعددی برای کاربران در دیفای در دسترس هستند که بیشتر آن‌ها بر روی بلاک چین اتریوم ساخته شده‌اند.

ایکس‌پی‌ بهترین صرافی خرید تتر و مشاوره رایگان و همچنین خرید پرفکت مانی و ووچر پرفکت مانی با کارشناسان ما در ارتباط باشید.

سوالات متداول

1- چگونه با DeFi درآمد کسب کنم؟

ارزش قفل شده در پروژه‌های اتریوم دیفای در حال افزایش است و طبق گزارش‌ها، بسیاری از کاربران پول زیادی از این طریق به دست آورده‌اند. با استفاده از برنامه‌های وام دهی مبتنی بر اتریوم، کاربران می‌توانند با قرض دادن پول خود و ایجاد سود از وام‌ها، درآمد غیرفعال ایجاد کنند. ییلد فارمینگ نیز به کاربران اجازه می‌دهد تا از جنبه وام دهی DeFi استفاده کنند. با این حال، این سیستم‌ها معمولاً پیچیده هستند و نیاز به آموزش دارند.

2- آیا سرمایه گذاری در DeFi ایمن است؟

بسیاری بر این باورند که دیفای آینده امور مالی است و سرمایه‌گذاری زود هنگام در فناوری مخرب می‌تواند به سودهای کلان منجر شود. با افزایش فعالیت و محبوبیت سیستم مالی غیرمتمرکز تا سال ۲۰۲۰، بسیاری از برنامه‌های DeFi، مانند Meme coin YAM، از کار افتاده شدند. سایر پروژه‌های DeFi نیز به همین سرنوشت دچار شدند و بسیاری از سرمایه گذاران پول زیادی را از دست دادند.

علاوه بر این، متأسفانه اشکالات DeFi هنوز بسیار رایج هستند. قراردادهای هوشمند، قدرتمند هستند؛ اما زمانی که قوانین در پروتکل گنجانده شدند، نمی‌توان آن‌ها را تغییر داد که اغلب باعث ایجاد باگ‌هایی می‌شود و در نتیجه ریسک سرمایه گذاری زیاد است.

3- چه زمانی DeFi به جریان اصلی تبدیل می‌شود؟

در حالی که افراد بیشتری به سمت برنامه‌های DeFi جذب می‌شوند، نمی‌توان گفت آینده دیفای چیست. بسیاری بر این باورند که پروژه‌های مختلف DeFi پتانسیل تبدیل شدن به جریان اصلی بعدی را دارند. این فناوری مالی جدید، آزمایشی است و به خصوص از نظر امنیت یا مقیاس‌پذیری، بدون مشکل نیست. توسعه دهندگان امیدوارند که در نهایت این مشکلات را اصلاح کنند. اتریوم ۲.۰ می‌تواند نگرانی‌های مقیاس‌پذیری را از طریق مفهومی به نام شاردینگ برطرف کند.

4- اتریوم ۲.۰ چه تأثیری بر دیفای خواهد گذاشت؟

اتریوم ۲.۰ نوش دارویی برای همه مشکلات DeFi نیست، اما یک شروع است. پروتکل‌های دیگری مانند Raiden و TrueBit نیز برای حل بیشتر مشکلات مقیاس‌پذیری اتریوم در دست توسعه هستند. زمانی که این راه‌حل‌ها سر جای خود قرار بگیرند، پروژه‌های DeFi اتریوم شانس بیشتری برای تبدیل شدن به محصولات واقعی خواهند داشت، حتی می‌توانند به جریان اصلی تبدیل می‌شوند.